In het Klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat in 2030 zeventig procent van onze elektriciteit uit hernieuwbare bronnen moet komen. Om hieraan te voldoen wordt er in dertig regio’s in Nederland gewerkt aan Regionale Energiestrategieën (RES). In de Regionale Energiestrategie van de provincie Drenthe zijn knooppunten, bermen en middenbermen van de A37 als zoekgebied voor hernieuwbare energie geselecteerd. Op basis daarvan is het project Drentse Zonneroute A37 in 2017 van start gegaan en opgenomen in het programma Opwek van energie op Rijksvastgoed (OER). Op basis van onderzoeken zijn plannen gemaakt voor zonnepanelen in de meeste knooppunten, zijbermen en middenbermen van dit traject.

De Drentse Zonneroute A37 is een samenwerkingsproject tussen Rijkswaterstaat, Provincie Drenthe, gemeente Hoogeveen, gemeente Coevorden, gemeente Emmen, Rijksvastgoedbedrijf, Rijksdienst voor ondernemend Nederland, Enexis en RENDO.

Dit project wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG).

Een ontwikkelaar gaat uiteindelijk in opdracht van de projectorganisatie de zonnepanelen aanleggen en exploiteren.

In het gebied zijn energiecoöperaties actief of in oprichting. Via het lidmaatschap van een coöperatie kunnen omwonenden mee-investeren of anderszins aanspraak maken op een deel van de opbrengsten van het lokaal eigendom.

Het traject van de A37 loopt van het viaduct Alteveer bij Hoogeveen tot de Duitse grens bij Zwartemeer, een lengte van 42 km. De panelen komen in de meeste knooppunten, zijbermen en middenbermen. De locaties zijn op basis van een onderzoek, de verkenning, door de betrokken partijen geselecteerd. Het provinciaal inpassingsplan maakt het ruimtelijk mogelijk om de panelen te plaatsen op het totale grondgebied van Rijkswaterstaat langs de A37 en geeft samen met het Beeldkwaliteitsplan regels over de inpassing (hoogte, kleurstelling). Dit betekent niet dat daar ook panelen geplaatst moeten worden. Het ontwerp van het project is nader uitgewerkt waardoor een aantal stukken langs het traject zijn afvallen om redenen van veiligheid, technische haalbaarheid en inpasbaarheid. Op deze stukken worden dan geen zonnepanelen geplaatst.

Een ontwikkelaar wordt geselecteerd om de zonnepanelen aan te leggen. Dit gebeurt door middel van een openbare procedure.

In het Beeldkwaliteitsplan zijn de eisen voor de vormgeving van de zonnepanelen vastgesteld. De toekomstige ontwikkelaar is gehouden aan de inpassing conform dit plan. Zo is onder andere bepaald dat de panelen per landschap de volgende kleuren hebben:

• Stedelijk gebied: rood bruin
• Hoogveenontginningen landschap: groen
• Zandlandschap: geel

De ontwerpen voor de panelen kenmerken zich door lange lijnen. Voor afslagen en knooppunten zijn aparte ontwerpen gemaakt. In overleg met de omwonende zal de toekomstig exploitant invulling moeten geven aan de groene invulling van de achterkant van de panelen m.b.v. “omgevingstafels”.

Op dit moment bereidt de projectorganisatie de inschrijvings- en exploitatiefase voor. Daarnaast vinden de voorbereidende werkzaamheden plaats voor de aanleg van zonnepanelen: voorbereiding aanleg geleiderail en uitbreiding elektriciteitsnetwerk.

Bekijk de pagina Planning.

De omgeving is tijdens de verkennings- en planvormingsfase door middel van (digitale) informatiebijeenkomsten betrokken bij het project. De input is verwerkt in het esthetische programma van eisen, provinciaal inpassingsplan, beeldkwaliteitsplan, en in het beleidskader voor financiële participatie. Daarnaast wordt de input met wensen en eisen bijgehouden in een systeem. Dit wordt meegegeven aan de ontwikkelaar.

Inwoners, bedrijven en instellingen rondom de A37 kunnen voor een deel eigenaar worden van de zonnepanelen die worden geplaatst aan de A37 tussen Hoogeveen en de Duitse grens. Hiervoor is het beleidskader financiële participatie met uitgangspunten en spelregels door de drie betrokken gemeenteraden vastgesteld.  In de uitgangspunten en spelregels staat onder andere hoe het zit met het eigendom van de zonnepanelen, hoe iemand financieel betrokken is en wat hiervoor moet worden geregeld.

De geleiderail wordt geplaatst op de locaties waar zonnepanelen komen en op dit moment nog geen geleiderail aanwezig is. Door het gebruik van geleiderail kan er veilig gewerkt worden achter de geleiderail tijdens aanleg en de onderhoudsperiode. Er is ongeveer 70 km gelederail benodigd in het kader van de Drentse Zonneroute A37.

Om dingen te kunnen regelen die voor de provincie belangrijk zijn, kan de provincie voor een bepaald gebied een inpassingsplan opstellen. Het plaatsen van zonnepanelen langs de A37 was niet mogelijk op basis van de geldende gemeentelijke bestemmingsplannen. Omdat het traject van de ‘Drentse zonneroute A37’ de gemeenten Emmen, Coevorden en Hoogeveen doorkruist, ging het om een veelvoud aan bestemmingsplannen en beheersverordeningen. Om te voorkomen dat elk van deze gemeenten het bestemmingsplan moest herzien om de zonneroute mogelijk te maken, is gekozen voor een provinciaal inpassingsplan (PIP). Een PIP is in feite een provinciaal bestemmingsplan. Een PIP is vooral geschikt bij projecten die een gemeentegrens overstijgend karakter hebben. In plaats van dat in elke betrokken gemeente een bestemmingsplan moest worden opgesteld, zijn al deze plannen met één besluit door Provinciale Staten gewijzigd. Provinciale Staten zijn het bevoegde gezag voor het PIP.

In het beeldkwaliteitsplan staan voorwaarden en uitgangspunten voor een goed ontwerp en landschappelijke inpassing van de Drentse zonneroute A37. Het beeldkwaliteitsplan is opgesteld op basis van het esthetisch plan van eisen, wat tot stand is gekomen op basis van  input van omwonenden, ontwerpers en partners uit de stuurgroep. Door het beeldkwaliteitsplan onderdeel te laten zijn van de planregels wordt een goede landschappelijke inpassing van de Drentse Zonneroute geborgd. Het Beeldkwaliteitsplan geldt als toetsingskader voor elke omgevingsvergunningaanvraag voor het bouwen van (delen van) de Drentse Zonneroute A37. Belangrijke voorwaarde in het beeldkwaliteitsplan is bijvoorbeeld dat de automobilist altijd over de panelen uit kan kijken en zicht heeft op het landschap. Daarnaast is een belangrijke voorwaarde dat zicht op de achterzijde van de panelen zoveel mogelijk weggenomen wordt en dat de zonneroute een geheel ontwerp wordt zonder abrupte onderbrekingen in kleur of opstelling.

Het Esthetisch Programma van Eisen (EPvE) schept het kader voor een technisch realiseerbare, beheersbare, (verkeers)veilige én aantrekkelijke, innovatieve, Drentse zonneroute. Het EPvE is op basis van input vanuit informatiebijeenkomsten en een klankbordgroep in de verkenningsfase tot stand gekomen.

Met het beleidskader participatie hebben de gemeenten Hoogeveen, Coevorden en Emmen gezamenlijk vastgelegd hoe financiële participatie en procesparticipatie in de ontwikkeling van de Drentse Zonneroute A37 vorm moet krijgen. Het beleidskader omvat de beleidsregels die de betrokken gemeenten willen hanteren bij het vormgeven van participatie in de Drentse Zonneroute A37.